Kinh tế chia sẻ bùng nổ, cơ hội nào cho Freebimcer
Updated: Feb 11, 2020
Có lẽ nhóm freelancers mạnh nhất là những người làm nghề sáng tạo: truyền thông, thiết kế, nghệ thuật và công nghệ,... Những người làm việc tự do tạo thành một đội ngũ đa dạng về cả nền tảng giáo dục, động lực, tham vọng, nhu cầu lẫn mức độ sẵn sàng làm việc.
Ngày nay, lao động tự do (freelancers) chiếm 35% lực lượng lao động Hoa Kỳ. Trong Liên minh châu Âu, tỷ lệ này là 16,1%. Cả hai con số đều cho thấy một xu hướng chung trên toàn cầu: từ những doanh nhân, người làm nghề sáng tạo cho tới những người làm công ăn lương đều có xu hướng chuyển sang làm việc tự do.
Freelancer (lao động tự do): để chỉ những người làm việc theo cung cách tự quản, không bị giới hạn về quy củ, môi trường, địa điểm và thời gian làm việc.
Điều này một phần bắt nguồn từ "nền kinh tế chia sẻ - gig". Lao động tự do thường được nhìn nhận như một sự giải phóng, nâng cao vị thế người lao động.
Ở các nước OECD, các nghiên cứu cho thấy rằng freelancers làm việc chủ yếu trong lĩnh vực dịch vụ (50% nam giới và 70% nữ giới). Phần còn lại là tất cả các lĩnh vực, từ trợ lý trực tuyến đến kiến trúc sư, nhà thiết kế và nhiếp ảnh gia.
Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy phần lớn những người làm việc tự do ở các nước OECD đều có một công việc bán thời gian hoặc toàn thời gian khác, bên cạnh công việc freelance của họ. Tuy nhiên, khác với thị trường lao động Mỹ, các công việc toàn thời gian, dựa trên công ty vẫn là tiêu chuẩn cho việc làm ở hầu hết các nước phương Tây, như ở Nga.
Thu nhập tăng thêm từ freelance có thể là rất đáng kể. Những người dành một vài giờ một tháng, ngồi tại nhà, chỉnh sửa tài liệu chỉ dẫn có thể kiếm được vài trăm EUR một tháng.
Có lẽ nhóm freelancers mạnh nhất là những người làm nghề sáng tạo: truyền thông, thiết kế, nghệ thuật và công nghệ,... Những người làm việc tự do tạo thành một đội ngũ đa dạng về cả nền tảng giáo dục, động lực, tham vọng, nhu cầu lẫn mức độ sẵn sàng làm việc.
Họ là những kiến trúc sư, nhà thiết kế web, các blogger, nhà tư vấn,... Đội ngũ mới nổi hiện nay là "người có ảnh hưởng" xã hội - influencers. Những người như vậy sẽ là chuyên gia trong lĩnh vực của họ, và phải tương đối thành công với lĩnh vực đó, với mạng lưới quan hệ rộng rãi.
Tuy nhiên, các quyền lợi lao động hầu như không được đảm bảo cho những người lao động này, và mặc dù họ có thể làm việc cho một công ty duy nhất, như những nhân viên chính thức vẫn làm, thì đảm bảo lợi ích xã hội gần như là không có.
Lao động tự do ngày càng trở thành một lựa chọn ưu tiên mà mọi người không muốn làm các công việc bị bó buộc trong giờ hành chính nữa. Sự phát triển của viễn thông, tự động hóa và tiềm năng không giới hạn của kinh tế chia sẻ sẽ là lý do là khiến ngày càng nhiều công ty chấp nhận nhân viên freelance. Điều này không đồng nghĩa với gia tăng thất nghiệp. Thay vào đó, nó có thể mang lại nhiều người làm việc tự do hơn.
Tuy nhiên, khi họ không phải là những công nhân tuân thủ các quy tắc phức tạp, việc quản lý nhóm lao động mới này sẽ không hề đơn giản. Hiện tại, không có một hệ thống bảo trợ xã hội duy nhất tương ứng với tất cả các dịch giả, những người dọn dẹp nhà cửa theo giờ hay kiến trúc sư và biên tập viên tin tức làm tự do.
Freebimcer (lao động tự do cho mảng mô hình thông tin công trình): liệu có cơ hội nào cho các BIMer trong thị trường lao động tự do khi chúng ta là sự giao thoa giữa ngành khoa học máy tính hiện đại với ngành xây dựng truyền thống?
Lap Ngo
Theo Cafef/Trí thức trẻ/The Conversation